Çocuklarda Çalma Davranışı
Erken yaş çocukluğunda, çocuklar başkalarına ait çeşitli nesneleri almayı, kendilerinde hak olarak görmektedirler.
0-6 yaşındaki okul öncesi dönemi çocuklarında, henüz mülkiyet kavramı gelişmediği için çocuk başkasına ait olan bir nesneyi izinsiz bir şekilde almanın kötü bir davranış olduğunu anlayabilmekte zorlanır. Çünkü; bu dönem çocukta ben merkezci düşüncenin hakim olduğu bir dönemdir ve çocuğun bunu anlayabilmesi çok zordur.
Bu yüzden yetişkinlerin ‘çalmak’ olarak adlandırdığı bu davranış şekli çocuk için ‘alma’ olarak bilinmekte ve genellikle de 7-8 yaşlarına kadar gelişimsel olarak doğal kabul edilmektedir. Bu sebeple, durum değerlendirilmesi yapılırken, çocuğun yaş gelişim düzeyini dikkate alarak değerlendiriyor olmak önemlidir.
Peki bu davranışın nedenleri neler olabilir?
- Çocuğun temel ihtiyaçlarının önemsenmemesi ve karşılanmaması
- Doğru olmayan ebeveyn tutumları
- Değersizlik duygusu ve özgüven eksikliği
- Kıskançlık ve rekabet duyguları
- Sevgisizlik ve ilgisizlik
Aileler bu davranış karşısında neler yapabilir?
- Böyle bir davranış ile karşılaşan ebeveyn, sakinliğini koruyarak çocukla iletişime geçmeli
- Çocukta mülkiyet kavramı geliştirilmeli
- Çocuğa ait olan nesneleri ebeveynleri olarak sizler de kendisinden izin isteyerek almalı ve çocuğunuza doğru rol model olunmalı
- Çocuğa yeterince ilgi ve sevgi gösterilmeli
- İletişim halindeyken çalma, hırsızlık vb. gibi onu etiketleyecek ifadelerden kaçınılmalıdır.
- O ifadeler yerine: Oyuncağın cebinde olduğunu ikimiz de biliyoruz. Onunla oynarken çok mutlu olduğunu gördüm. Ancak o buraya ait ve burada kalmalı.
O tokayı çok beğendiğini fark ettim. Ama o toka sana ait değil, arkadaşına ait. Bu yüzden tokayı arkadaşına geri vermelisin. Eğer tokaya ihtiyacın olduğunu düşünüyorsan, seninle tokacıya gidebiliriz orada istediğin, bütçemize uygun başka bir tokayı sana alabiliriz.’ Şeklindeki ifadeler daha uygun olacaktır.
